Idź na spacer, poodychaj świeżym powietrzem… oh wait, ono nie jest takie świeże!

“Wyjdź na spacer z dzieckiem, niech zaczerpnie świeżego powietrza”, “spaceruj z dzieckiem niezależnie od pogody – nabierze odporności” – niestety od kilku lat te rady w naszym kraju w okresie zimowym nie obowiązują. Rodzice zmuszeni są kalkulować, co będzie dla dziecka lepsze – hartowanie, haust mroźnego powietrza czy zamknięcie się w domu z odpalonym dobrym oczyszczaczem ze strachu przed… No właśnie, od dziecka uczono nas w krajowych legendach, że należy bać się Smoków. Wystarczyło poprzestawiać lekko literki aby objawił się największy z naszych obecnych lęków – upiór o nazwie SMOG.

Skutki SMOGU w Polsce

Co roku w Polsce na skutek oddychania złej jakości powietrzem przedwcześnie umiera
ponad 51 tys. osób – tak mówią dane statystyczne. Słyszymy to w telewizji i radiu. Jesteśmy zalewani informacjami o maskach, oczyszczaczach powietrza i przeróżnych sprzętach do pomiaru jego czystości. Tylko ile z nas realnie rozumie to co słyszy? 50 tysięcy ludzi rocznie! Całkiem niemałe miasteczko co roku umiera, ze względu na zły stan powietrza. Takie rzeczy oglądaliśmy kiedyś tylko w filmach science fiction.

Zanieczyszczenie powietrza jest szkodliwe dla naszego układu oddechowego i układu krążenia. Grupą szczególnie narażoną na te niebezpieczeństwa są nasze dzieci (wdychają stosunkowo więcej powietrza na kilogram masy ciała ) i to zanim pojawią się na świecie! Niebezpieczne substancje chłoną już na etapie życia płodowego, co odbija się na ich późniejszym rozwoju.

Wpływ SMOGU na dzieci

Dzieciaki na ogół spędzają więcej czasu na zewnątrz ponieważ, jak pisałam wyżej częściej zwracamy uwagę na stymulowanie ich układu odpornościowego, jednak zanieczyszczenia  powietrza uderzają w je mocniej ze względu na niewykształconym układ odpornościowy, enzymatyczny i oddechowy. W wyniku oddychania powietrzem złej jakości dzieci są osłabione, chorowite.. my hartujemy je jeszcze mocniej, zabieramy na spacerki i… koło się zamyka.

Co w związku z tym faktem robimy? Biernie słuchamy? Poddajemy się, bo ‘nie mamy na to wpływu’?

Z badania, które zrealizowała firma badawcza Danae, wiemy, że tylko jedna czwarta wszystkich respondentów zetknęła się z ostrzeżeniem smogowym, mimo że ostatniej zimy temat niemal nie znikał z pierwszych stron gazet. Ponad 40% Polaków uważa, że nie ma wpływu na zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza. Jednocześnie jako jego główne przyczyny wskazujemy te, które zależą najczęściej od nas samych: palenie śmieci w domowych piecach (71%), spaliny samochodowe (51%), stare i niesprawne domowe piece (45%) oraz ogrzewanie przy użyciu węgla (36%).

Jak walczyć ze SMOGIEM?

Czekajcie, czekajcie.. czyli jednak MAMY wpływ. Czy wiecie, że w Polsce na 1000 mieszkańców przypada kilkakrotnie aut więcej niż w największych miastach Europejskich?! Szokujące, prawda? Czy wiedziałyście, że krajanie, budują domy – aby jak najniższym kosztem – nie myśląc o tym, że ich standardy energetyczne są wybitnie niskie, a potem trzeba czymś te domy dogrzewać? Czy wiedziałyście, że w wielu krajach palenie węglem jest zakazane, że nie wspomnę o śmieciach i starych kaloszach, a za łamanie tych zasad nakładane są ogromne kary?

Cóż, mogę śmiało o tym pisać, bo mój dom jest pasywny, spełnia najwyższe standardy energetyczne, ogrzewany jest z pieca gazowego, a kominka użyliśmy w tamtym sezonie ze dwa razy. Tylko z auta nie mogę zrezygnować… ze strachu przed smogiem.

Co jeszcze możemy zrobić? W tym roku postanowiłam posunąć się dalej – jako, że mieszkam w wiejskiej części miasta, notorycznie czuję tak okropny ‘zapach’ dymu z pobliskich chatowinek, że wręcz biegniemy z auta do domu. I w tym roku postanowiłam to zgłaszać. Dla dobra dzieci swoich i wszystkich wokoło.

Ale najważniejszy etap to EDUKACJA DZIECI. Być może niektórzy starsi obywatele będą palić starymi butami i plastikowymi butelkami aż do końca swych dni, ale musimy myśleć o pokolenie do przodu. Rozmawiać i edukować kolejne pokolenia, żeby nie musiały już na stałe w okresie zimowym chodzić w maskach. Dlatego zachęcam Was do zgłoszenia szkół Waszych dzieci do programu „Rodzice i dzieci, Powietrze bez śmieci”. Szkoła moich pociech także weźmie udział w kampanii edukacyjnej skierowanej do dzieci klas I-III szkół podstawowych, gdzie do wygrania czeka pełne wyposażenie pracowni przyrodniczej o wartości 30 tysięcy złotych!

Co trzeba zrobić?:

•  szkoły mogą zgłaszać się przez formularz na stronie www.powietrzebezsmieci.pl
• pierwsze 1000 szkół otrzymuje AntySmog Box czyli przybornik eksperymentatora/
  zestaw materiałów do przeprowadzenia zajęć o smogu. Wszystkie kolejne szkoły dostają
  materiały edukacyjne on-line
• w wybranych szkołach organizujemy lekcje pokazowe z udziałem Ambasadora projektu Radka Brzózki
• zgłoszone szkoły realizują 5 zajęć lekcyjnych, według przygotowanych scenariuszy,
  poświęconych problematyce zanieczyszczenia powietrza
• szkoły raportują realizację zajęć
• na bazie raportów ze szkół komisja konkursowa wybiera zwycięzców – 3 szkoły
  otrzymują pełne wyposażenie pracowni przyrodniczej o wartości 30 tysięcy złotych

Projekt „Rodzice i dzieci, Powietrze bez śmieci” składa się także z działań skierowanych do lokalnych społeczności (gmin). W miejscach ogólnodostępnych mają powstać Naukowe Stacje Zabaw PGNiG. Gminy mogą zgłaszać lokalizacje, a wszyscy, którzy zechcą zagłosować na zgłoszoną miejscowość/lokalizację za pośrednictwem strony internetowej projektu www.powietrzebezsmieci.pl, po zapoznaniu się z materiałem edukacyjnym mogą to zrobić już od 8.01.2018.

To pierwsze kroki. Od czegoś trzeba zacząć i w swoim domu i prospołecznie. Żeby hartowanie i spacerowanie znowu nabrało pierwotnego sensu.